جهان امروز از منظرهای متفاوتی پیچیده و چند بعدی است. این فضای چند ساحتی باعث به‌وجود آمدن دغدغه‌ها و نگرانی‌های جدیدی در میان شهروندان جهان شده است. از مهم‌ترینِ این دغدغه‌ها می‌توان به چهار محورِ مطرح‌شده در نشست جهانی دائوس ۲۰۱۵ اشاره کرد که عبارت‌اند از: تداوم رشد و ایجاد ثبات در اقتصادهای ملی و منطقه‌ایِ، افزایش همکاری‌ها در سایۀ بحران‌ها، افزایش امنیت در جوامع، و روش‌های نوآوری در صنعت.
در این میان افزون بر چهار موضوع فوق، یک دغدغۀ دیگر نیز به صورت خاص فراروی کشوری چون افغانستان قرار دارد وآن «کم‌ارزی دانش» است. این در حالی است که در جهان امروز ارتباط بین علم و پیشرفت امری دگرگون‌ناپذیر است. لذا باید طرح یک «اقتصاد دانش‌بنیاد» توسط جامعۀ علمی کشور تهداب‌گذاری و توسعه و پیشرفت تبدیل به یک امر معرفتی شود.
دانشگاه/پوهنتون افغانستان با فهم چنین رسالت و مسئولیتی پا به عرصۀ ارائۀ خدمات علمی، آموزشی و پژوهشی گذاشته است. از همین رو مهم‌ترین نقش این نهاد علمی عبارت است از عملی‌سازی شعار بنیادین این دانشگاه یعنی «تحول دانش، تحول افغانستان»؛ کارآمد کردن و گره‌گشا کردن دانش؛ تخصصی‌کردن دانش؛ غیر‌تجاری‌کردن آموزش و در نگاهی عکس تجاری‌کردن پژوهش؛ تربیت شخصیت علمی در کنار آموزش؛ تبدیل پژوهش و کار علمی به‌عنوان ابراز معشیت؛ برنامه‌ریزی برای تبدیل دانشگاه افغانستان به قطب علمی کشور در رشته‌های روابط بین‌الملل، مطالعات توسعه و سایر رشته‌هایی که جنبۀ بین‌المللی دارند.
با درنظرداشت این مسئولیت بزرگ، مهم‌ترین ارزشهای دانشگاه افغانستان را برمی‌شمارم:
۱. پرورش استعدادها و تقویت خلاقیت و نوآوری در علم.
۲. حفظ کرامت انسان با تکیه بر فطرت حقیقت‌جو، عقل گرا، علم‌طلب و آزادۀ وی.
۳. آزاداندیشی، تبادل آراء و افکار سازنده در محیط علمی پوهنتون.
۴. تکریم علم و عالم و احترام (حقوقی و اخلاقی) به دستاورد‌های فکری و علمی.
۵. اعتقاد به علم و معرفت کمال‌آفرین، توانمند‌ساز، ثروت‌آفرین و هماهنگ با نیاز‌های انکشافی افغانستان.
۶. ایجاد تحول بنیادین علمی به‌خصوص در علوم اجتماعی و در چارچوب جهان‌بینی اسلامی.
۷. مشارکت و مسئولیت پذیری جامعۀ علمی و مجموعه‌های مرتبط با آن.
۸. مرز‌شکنی علمی و حرکت در مرز‌های دانش جهانی.
۹. مرجعیت علمی و تبدیل‌شدن به قطب علمی کشور در رشتۀ روابط بین‌الملل وسایر رشته‌های مرتبط به مسائل بین‌المللی، در وهلۀ اول به سطح ملی و سپس به سطح منطقه.
امید است با تحول در ساختارهای دانش و شیوه‌های آموزش و پژوهش، بتوانیم این «افغانستان» کوچک اما علمی را در خدمت پیشرفت و شوکت «افغانستان» بزرگ و تاریخی قرار دهیم.
دکتور فرامرز تمنا
رئیس دانشگاه/پوهنتون افغانستان
